Begeleiding van mensen met de ziekte van Alzheimer/dementie
“Mijn horizon is hier en de zon schijnt nu”, zei een oudere dame eens tegen mij.
Ik begeleid wekelijks mensen op locatie die de ziekte van Alzheimer/dementie hebben. Tijdens deze bezoeken vertellen ze mij vaak hun levensverhalen, mooi, ontroerend en altijd rechtstreeks uit het hart. Soms maar beperkt tot losse zinnen of woorden, maar ik ben altijd ‘in gesprek’. Ik gebruik hierbij handmassage al gespreksinstrument. Wat ben ik blij dat ik hierdoor een mogelijkheid creëerde dat de emoties bij deze verhalen geuit kunnen worden.
Massage als poort naar binnen
Tijdens de begeleiding heb ik hele mooie gesprekken, die ik allemaal opschrijf en aan de familie geef. De woorden, liedjes, zinnen, blikken, gesprekken en emoties gaan bijna altijd over HUN vroeger, vaak de kindertijd. Bijvoorbeeld de relatie die ze hadden EN in hun beleving nog steeds met hun ouders hebben. Moeder die vaak boos is, maar die toch goed voor hen kookt, ondanks de armoede. Vader een nette man, die altijd hard aan het werk is, er niet zo veel is, maar toch lief is. Of als meisje altijd moeten meewerken in het huishouden en niet mogen of kunnen doorstuderen, terwijl de jongens dat wel mochten. Geld dat er nauwelijks is en waar vader en moeder altijd woorden over hebben. Het geloof, dat een belangrijke plaats inneemt.
Dat zijn maar een aantal onderwerpen waar deze mensen zich over uiten. De emoties zitten diep, heel diep en zijn vaak ontstaan in de kindertijd. Het dagelijks doen en laten van hun ouders bleek een enorme invloed te hebben gehad op het kind dat zij ooit waren en verborgen is in de oudere die ze nu zijn.
Tijdens de gesprekken verplaats ik mij in de rol van hun ouders en luister naar de woorden van het kind. Wat probeert dit kind deze ouder te vertellen? Als ik dit aan hen teruggeef, zie ik verheldering in hun ogen, gevolgd door emoties, vaak tranen en prachtige woorden. Heel even zijn ze dan niet meer in hun kindertijd, maar leven in het nu. Eindelijk ontspanning, die er niet alleen op het moment van masseren is, maar nog lang aanhoudt.
Ontspanning is het kwijtraken van geestelijke en lichamelijke spanning
De huid is ook een zintuig en handmassage gebruik ik als ingang om de innerlijke belevingswereld te bereiken. Emoties, die soms al vele jaren vastzitten, worden dan geuit. Ontspanning van hoofd, nek, schouders en handen is merkbaar en contracties nemen af. Medicijngebruik kan soms zelf, altijd in overleg met de arts verminderd worden. Hierdoor is er minder hulp aan bed nodig en weer meer interactie met de directe omgeving. Maar wat ik extra mooi vind is dat mensen hun verhaal weer gaan doen. Ze vertellen mij wat hen jarenlang heeft dwars gezeten of verdriet heeft bezorgd. Soms is het al hele oude pijn. Diepe zuchten van opluchting hoor ik vaak, zowel bij de betrokkenen als bij de familie, als ik hun vertel wat hun vader of moeder verteld heeft.
Hoe mooi het voor deze mensen is, in deze laatste fase van hun leven, dat ze de last, die ze jarenlang hebben meegedragen, nog op deze mooie manier kunnen kwijtraken en daarna rustig kunnen ‘overgaan’. Dat is ook vaak wat de kinderen in deze fase voor hun ouder wensen.
In ‘Uw brein als medicijn’ schrijft dr. David Servan-Schreiber, “Het emotionele brein staat in een haast nog intiemer contact met het lichaam dan met het cognitieve brein.” En dat is dan ook de reden dat het dikwijls eenvoudiger is tot de emoties door te dringen via het lichaam, dan via de taal. Om die reden masseer ik graag mensen in deze laatste fase van hun leven. Door het beleven van de verborgen emoties en gevoelens wordt de mens lichter en meer ontspannen. Heerlijk om de glimlach op hun gezicht te zien, waar zoveel liefde uitstraalt.
Dit inspireerde mij tot het opschrijven van hun verhalen van geweldige mensen, die vaak geen weet meer hebben van hun geestelijke en lichamelijke gesteldheid en alleen maar in het nu leven, net als een kind.
Mijn boek, ‘Mijn horizon is hier en de zon schijnt nu’, is bestemd voor iedereen die in contact is, persoonlijk of professioneel, met deze mensen. De verhalen zijn stukjes van de vele gesprekken die ik de afgelopen jaren gevoerd heb. Zij geven een indruk van de levens van deze mensen, zoals ik ze samen met hen beleef in hun gedachtegang.
Maar ook kreeg ik een indruk welke invloed de omgeving (kleuren, muziek, geuren, sfeer, cultuur, woonruimte, bezoek etc.) heeft op iemands gemoedstoestand en welbevinden.
Een gedeelte van de opbrengst van het boek gaat naar een initiatief die het directe welzijn en welbevinden van mensen met Alzheimer en dementie hoog in het vaandel heeft staan.
Referenties
- Servan-Schreibner, Uw brein als medicijn. ISBN: 9789021554235
- v.d. Grint, Mijn horizon is hier en de zon schijnt nu. ISBN: 9789082226706